Ο Ενσώματος Εαυτός στην Κοινωνία της Αποσύνδεσης

Στο πρώτο μέρος αυτής της παρουσίασης, το θεωρητικό, συσχετίζω την έννοια του Ενσώματου Εαυτού με τη Θεωρία Προτύπων του Εαυτού. Σύμφωνα με την τελευταία, συγκεκριμένες ενσώματες εμπειρίες και δεξιότητες αποτελούν πλευρές ενός ευρύτερου προτύπου που αποτελεί τον εαυτό. Το ευρύτερο πρότυπο περιλαμβάνει νοητικούς, αφηγηματικούς και κοινωνικούς παράγοντες, αλλά οι ενσώματες εμπειρίες της κυριότητας και της ικανότητας δράσης αποτελούν θεμελιώδεις πλευρές αυτού που ονομάζουμε «βασικός» εαυτός. Στο δεύτερο μέρος της παρουσίασης, θα συσχετίσω την έννοια του Ενσώματου Εαυτού με κάποια θεραπευτικά πλαίσια, ιδιαίτερα σε σχέση με το άγχος και τα προβλήματα ανάπτυξης ταυτότητας που προκύπτουν από νευρολογικού τύπου θεραπείες όπως το Deep Brain Stimulation (Διέγερση βαθέων δομών του Εγκεφάλου). Θα υποστηρίξω την ιδέα της ολιστικής θεραπείας αντί μιας «εντοπισμένης» θεραπείας που στοχεύει σε μία μονάχα πλευρά του Εαυτού.

Η Σωματική Ψυχοθεραπεία (ΣΨ) αντλεί μεγάλο μέρος της κοσμοθεωρίας της από την φιλοσοφία. Επειδή η φιλοσοφία αναζητά την κατανόηση της φύσης του σώματος και της συνειδητότητας, του συναισθήματος, της ανθρωπιάς κλπ, η ικανότητά μας ως κλινικοί να διατυπώνουμε τo πού βρισκόμαστε και να δρούμε με την φιλοσοφία μας της ενσώματης εμπειρίας, μπορεί να είναι αποδοτική. Ο Shaun Gallagher είναι ένας από τους λίγους φιλοσόφους του εικοστού πρώτου αιώνα που επικυρώνει αυτό που κάνουμε, μέσω της έρευνάς του σχετικά με τον τρόπο που η κίνηση, οι αισθήσεις, τα συναισθήματα του ανθρώπου κυβερνούν τον κόσμο του. Ο Gallagher αποδεικνύει ότι οι αισθησιοκινητικές και οι συγκινησιακές διαδικασίες διαμορφώνουν τον τρόπο που σκεπτόμαστε, αντιλαμβανόμαστε και αλληλεπιδρούμε με τους άλλους, ονομάζοντας αυτό «enactive cognition» (διαδραστική νόηση). Πώς αντιλαμβανόμαστε την «διαδραστική νόηση» στην Σωματική Ψυχοθεραπεία; Ένας τρόπος είναι να κατανοήσουμε τις απόψεις του Gallagher σχετικά με τον τρόπο που η μάθηση πραγματοποιείται μέσα από την ενσωμάτιση, και να δούμε την ΣΨ ως έναν τύπο μάθησης. Επίσης, αν επικαλεστούμε την Θεωρία του Δεσμού, μπορούμε να δούμε την ΣΨ ως μια συνειδητή διαχείριση της κινητικότητας, που επιτρέπει μια αλλαγή στην στάση του Εαυτού απέναντι στην βιωματική εμπειρία. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τις εμπειρίες μας μέσω των αισθήσεών μας αλλάζει επειδή τις διαχειριζόμαστε διαφορετικά, με τον όρο διαχείριση να σημαίνει και σωματική διάδραση και πιο υγιή «νοηματοδότηση».
Με βάση τις παραδόσεις της ΣΨ και την έννοια του βαθμού κινητικότητας του οργανισμού, μπορούμε να επεκτείνουμε την έννοια της ενσώματης νόησης μέσα στην ψυχοθεραπεία. Ο βαθμός κινητικότητας ενυπάρχει τόσο στην φυλογένεση όσο και στην οντογένεση για να διαβαθμίσει την κινητικότητα μέσα σε ένα συνεχές, από την ακινησία έως την πλήρη κινητοποίηση. Το να καταλαβαίνουμε σε ποιο σημείο αυτού του συνεχούς βρίσκονται οι πελάτες, μπορεί να είναι πιο χρήσιμο από τις παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας. Η κινητικότητα μπορεί να γίνει το ενοποιητικό μας πεδίο -ανεξάρτητα αν συμβατικά κατηγοριοποιείται ως νοητική, συναισθηματική, ή σωματική- όλα αυτά αποτελούν ένα ενιαίο συνυφασμένο σύνολο. Η ΣΨ τότε, όχι μόνο βοηθά στο να γίνει η κινητικότητα λειτουργική σε επίπεδο χώρου (η ικανότητα να προσεγγίσω ή να διώξω), αλλά καθιστά λειτουργική και την σχέση μεταξύ διαφορετικών ειδών κινητικότητας (η κινητικότητα της σκέψης να αντανακλά την κινητικότητα του συναισθήματος). Αυτό το φαινομενολογικό και κλινικό πλαίσιο μπορεί να είναι χρήσιμο για την ανακάλυψη νέων δυνατοτήτων.